راهکارهای افزایش تمرکز برای مدیریت زمان

---

در ادامه مقاله قبل، در این نوشتار از راهکارهای افزایش تمرکز برای مدیریت زمان برایتان خواهم گفت.

در آن مقاله دیدیم که تمرکز برای مدیریت زمان یک ضرورت است.

گفتیم که بر اساس مطالعات پژوهشگران، ذهن انسان در شرایط تمرکز با این که کار بیشتری انجام می دهد کمتر خسته می شود.

و نیز اشاره کردیم که کاهش تمرکز موجب کاهش بهره وری و در نتیجه اختلال در فعالیت های شما برای مدیریت زمان خواهد شد.

ولی آیا تمرکز را می توان بهبود بخشید و اگر پاسخ مثبت است راهکارهای افزایش تمرکز برای مدیریت زمان چیست؟

برای پاسخ به این سوال به یاد گذشته بیفتید یا به بچه های کوچک نگاه کنید.

ببینید که تا پیش از آن که عادت های اشتباه زندگی امروز در آن ها شکل بگیرد چطور بازی می کنند.

آن چنان غرق بازی هستند (بودیم) و روی آن تمرکز دارند که وقتی صدایشان می کنید نمی شنوند.

شاید هم برخی اوقات آن را به حساب بی توجهی یا بی احترامی به خودتان گذاشته و از آن ها عصبانی بشوید.

ولی واقعیت این است که در عموم موارد علت بی توجهی آنست که اصلا صدای شما را نمی شنوند.

چون تمام هوش و حواسشان به بازی مشغول است.

یا به عنوان مثال دوم یاد دوران مدرسه و وقت امتحانات پایان سال بیفتید.

یک شبه کتاب تاریخ ۹۰ صفحه ای را می خواندید و فردا امتحان می دادید.

ولی آیا اگر امروز یک کتاب ۹۰ صفحه ای تاریخ ایران در اختیار شما قرار بگیرد می توانید آن را خوانده و فردا امتحان بدهید؟

به احتمال زیاد پاسخ شما منفی است.

دلیلش هم اینست که نمی توانید ذهنتان را روی موضوع ثابت نگه دارید.

در حین خواندن کتاب دایم دایم ذهنتان به این طرف و آن طرف سر می کشد.

اهداف صحبت های دیروز با همسر و فرزندانتان، اهداف آینده، فعالیت های آخر هفته، پرداخت های آخر ماه، قراردادهای کاری، روش های بهبود افزایش رضایت کارکنان، راهکارهای کاهش هزینه ها و . . . حرکت می کند و وقتی به خودتان می آیید می بینید چشمتان ۲۰ دقیقه است که روی یک خط از آن کتاب ثابت مانده است !

ملاحظه می کنید که وضع تمرکز شما به طور منفی تغییر کرده است.

(در بخش مدیریت استرس و مقالات مربوطه برایتان خواهم گفت که کاهش قدرت تمرکز یکی از نشانه های ذهنی

استرس است.)

خوب اگر ما همان آدم هایی هستیم که می توانستیم یک کتاب ۹۰ صفحه ای را یک شبه بخوانیم، قاعدتا باید بتوان دوباره به وضعیت قبل برگشت.

به عبارت دیگر این توانایی از نظر ذهنی در ما وجود دارد.

واقعیت آنست که تمرکز یک عادت و یک مهارت است

و وقتی چیزی در دسته “مهارت ها” طبقه بندی می شود، قاعدتا باید بتوان آن را بهبود بخشید.

ولی راهکارهای افزایش تمرکز برای مدیریت زمان چیست؟

در پایین سه گروه راهکاری که در نتیجه مطالعه، تمرین، و تجربه بیش از ۲ دهه تدریس به آن ها رسیده ام را با شما به اشتراک خواهم گذاشت:

• افزایش تمرکز برای مدیریت زمان از طریق سازماندهی ذهن
• افزایش تمرکز برای مدیریت زمان از طریق سازماندهی محیط فیزیکی (کار و خانه)
• افزایش تمرکز برای مدیریت زمان از طریق تمرین های ذهنی (مراقبه)

• افزایش تمرکز برای مدیریت زمان از طریق سازماندهی ذهن

به طور کلی هر چه ذهن شما تمیزتر و خلوت تر باشد احتمال افزایش تمرکز برای مدیریت زمان نیز بیشتر خواهد بود.

ولی برای خلوت کردن یا سازماندهی ذهن تکنیک های مختلفی وجود دارد که به عنوان نمونه در پایین به برخی از آن ها اشاره می کنیم:

الف- پرهیز از دریافت اطلاعات زیاد نامربوط و غیر ضروری

برای افزایش تمرکز برای مدیریت زمان شما باید کانال های ارتباطی غیر ضروری ارتباط را به روی خودتان ببندید

برای این کار می توانید از تکنیک های زیر استفاده کنید:

• محدود کردن دیدن، شنیدن یا خواندن اخبار
• محدود کردن حضور و استفاده از شبکه های اجتماعی
• محدود کردن گشت و گذار در فروشگاه های مجازی

اگر در این راستا راهکارهای دیگری به نظر شما می رسد لطفا در انتهای این مقاله در قسمت “ثبت دیدگاه” برایمان بنویسید.

ب- تعیین تکلیف کارهای نیمه کاره یا پروژه های نا تمام

مممکن است پیش خودتان بگویید که کارهای نیمه تمام در پس ذهن من است و با من کاری ندارد.

حتی بیشتر اوقات یادم هم نمی آید.

چنین چیزی چه مزاحمتی می تواند ایجاد کند؟

در پاسخ باید برایتان بگویم که بر اساس نظرات منخصصان علم روانشناسی اگر واحدهای ذهن شما بیش از حد مجاز درگیر باشد باعث کاهش تمرکز و نیز فراموشی خواهد شد.

آیا تجربه ای در این خصوص دارید؟

ج- پرهیز از به خاطر سپاری اطلاعات غیر ضروری

یادتان باشد که لزومی ندارد همه کارهایی که می خواهید به انجام برسانید را به خاطرتان بسپارید.

به جای این کار می توانید یک دفترچه –کاغذی یا الکترونیکی- مناسب برای خودتان تهیه کنید و فعالیت های روزانه، هفتگی یا . . . تان را در آن یادداشت کنید.

د- تعیین اهداف متعدد، ناهمسو و پراکنده

هر چه تعداد اهدافی که برای خودتان تعیین می کنید بیشتر باشد درگیری های ذهنی شما نیز بیشتر می شود.

هر چند که ممکن است این برخلاف توصیه های امروز کلاس های فراوان موفقیت باشد !

• افزایش تمرکز برای مدیریت زمان از طریق سازماندهی محیط فیزیکی (کار و خانه)

سازماندهی محیط کار و خانه یکی از ارزانترین و در دسترس ترین راهکارهای افزایش تمرکز برای مدیریت زمان است.

سازماندهی فیزیکی محیط کار و خانواده لازم است زیرا:

• برخی از مردم از روی شرایط محیط کار ما در موردمان قضاوت می کنند.
• نامنظم بودن به رفتارهای غیر حرفه ای می انجامد.
• ساعات زیادی از عمر ما صرف گشتن به دنبال اطلاعات و اشیا می گردد.

و سازماندهی محیط فیزیکی کار و خانه باعث:

• وقت بیشتر برای شما
• افزایش بهره وری
• یک چهره حرفه ای و در نتیجه یک ”سبک کاری شخصی“
• افزایش اعتماد به نفس

خواهد شد.

ولی سازماندهی محیط کار و خانه را از کجا شروع کنیم؟

واقعیت آنست که اصلا اهمتی ندارد که از کجا. تنها شروع کنید.

برای این کار:

1. آیتم هایی که جایی ندارند و یا در جای خود قرار ندارند را به صورت چند ستون روی هم بگذارید.
2. از بالا به پایین آن ها را بررسی کنید. بیش از یک بار سراغ هر آیتم نروید.

در ارتباط با هر کدام از آیتم های مذکور سوالات زیر را از خود بپرسید:

• آیا در مورد آن باید کاری انجام گیرد (اگر بله، در دم انجام دهید)؟
• آیا دوباره به آن احتیاج دارم؟
• آیا می توانید الان در مورد آن تصمیم بگیرید یا به اطلاعات بیشتری نیاز دارید؟
• آیا باید به آن پاسخ بگویید؟
• آیا باید آن را بخوانید؟

اگر پاسخ به هر یک از این سوالات مثبت است، در لحظه آن کار را به انجام برسانید.

اگر پاسخ به این سوالات منفی است آن ها را دور بیندازید !

یادتان باشد که یک محیط کاری – و البته زندگی- بهره ور و به سامان را از طریق نشانه های زیر بشناسید:

• نور کافی دارد.
• ارگونومیک است.
• لوازم کافی برای کار در خود دارد.
• تجهیزات آن کارکند.
• تا اندازه ای شخصی باشد.
• مزاحمت را به حداقل برساند.
• کار کردن در آن راحت باشد.
• به تناسب کاری که در آن انجام می گیرد، تزیین شده است.
• حرفه ای به نظر بیاید.
• تصویر مناسبی از سازمان ایجاد کند.
• ایمن باشد.

چند درصد از موارد بالا در محیط کار و خانه شما رعایت شده است.

در قسمت “دیدگاه” در انتهای این صفحه با ما به اشتراک بگذارید.

• افزایش تمرکز برای مدیریت زمان از طریق تمرین های ذهنی (مراقبه)

وقتی می خواهید عضلاتتان را تقویت کنید آن ها را ورزش می دهید.

برای تقویت عضلات ذهنتان نیز باید آن ها را ورزش دهید.

هر چند ممکن است در جمله بالا یکی دو اشکال وجود داشته باشد ولی مراد من آنست که همه بیاد داشته باشند که:

برای کسب مهارت های تمرکزی و ایجاد این عادت نیز باید مثل هر عادت دیگری تمرین کرد.

تمرین های تمرکزی نوعا مراقبه نام دارند که انواع مختلفی دارند.

در این مقاله ما به “مراقبه بسته” می پردازیم.

برای تمرین مراقبه بسته به روش زیر عمل کنید:

• تمرین کنید که برای ۵ دقیقه بدون وجود هیچ مزاحمتی روی یک موضوع تمرکز کنید.

برای این کار چشمان خود را ببندید و برای مثال روی تنفس تان تمرکز کنید.

یادتان باشد که برای تمرکز روی تنفس به فرآیند نفس کشیدن فکر نکنید !

به جای آن، در چشم ذهنتان به نفس کشیدن نگاه کنید.

به هوایی نگاه کنید که از بینی داخل می کنید و به هوایی نگاه کنید که در بازدم از بینی خارج می کنید.

برای یک ماه این کار را هر روز انجام دهید.

• در ماه های بعد آن را ۵ دقیقه ، ۵دقیقه اضافه کنید.
• وقتی به ۳۰ دقیقه رسیدید، مزاحمت ها را هم به آن اضافه کنید.

برای مثال در همان اتاق بدون مزاحمت تمرین، پیچ رادیو را باز کنید و حالا سعی کنید با وجود صدای رادیو فعالیت قبلی را تمرین کنید.

• هر ۶۰ دقیقه به خود استراحت بدهید.
  

  ---

در سالیان گذشته افراد زیادی با انجام همین راهکارها و تمرین های ساده موفق شده اند تا مهارت های تمرکزی خود را بهبود بخشند و عادت های تمرکزی بهتری ایجاد کنند.

اگر شما نیز به توصیه های بالا عمل کردید، در بخش “دیدگاه” در پایین این مقاله ، از دستاوردهای خودتان برای ما بنویسید.

ویدئویی در باب مدیریت زمان از زبان آقای رضا مومن خانی مدیرعامل و موسس مدرسه مدیریت اَلَست با موضوع راهکارهای افزایش تمرکز