مهارت های نرم
اولین سبد مهارت های نرم در ایران در سال ۱۳۸۷ توسط آقای رضا مومن خانی مدیر عامل مدرسه مدیریت الست طراحی، و به صورت هم زمان در این مجموعه و سازمان مدیریت صنعتی معرفی شد.
یادم نمی رود که در ابتدا تعداد شرکت کنندگان دوره ها کم بود و گاهی اوقات به حد نصاب نمی رسید.
پس از بررسی مشخص شد که بواسطه آشنایی اندک با واژه “مهارت های نرم”، مشتریان به اشتباه فکر می کنند که در این بسته آموزشی “نرم افزار کامپیوتر” آموزش داده می شود!
برای جلوگیری از این اشتباه، اولین سبد آموزش مهارت های نرم در ایران در ابتدا تحت عنوان “سبد مهارت های فردی” نام گذاری شد.
رفته رفته موفقیت های زیادی کسب نمود.
به گونه ای که برخی سازمان های امروز همه یا بخشی از آن را در آموزش های بدو ورود کارکنان خود جای داده اند.
امروزه این اسم در ایران عزیزمان هم جای خود را پیدا کرده است.
در مورد اهمیت مهارت های نرم و تاثیر آن در موفقیت های شغلی مطالعات فراوانی انجام شده و سخنان زیادی به میان می آید.
ولی اگر از من بپرسید هنوز به این مهارت ها آنچنان که باید توجه نمی شود.
شاهد این که، حجم آموزش مهارت های نرم در مقایسه با سایر مهارت ها بسیار کمتر است.
به همین دلیل شاید لازم باشد تا برای درک بهتر اهمیت این مهارت ها، تعریف خوبی از آنها ارائه کنیم.
آنچه در این مقاله می خوانید:
بخش اول:
- مهارت های نرم چیست؟
- تفاوت مهارت های نرم و مهارت های سخت
- تعریف آقای رضا مومن خانی از مهارت های نرم
- چرا مهارت های نرم
بخش دوم:
- معرفی سبد آموزشی مهارت های نرم مدرسه مدیریت الست
- فهرست مهارت های نرم مدرسه مدیریت الست
- مسیر پیشنهادی برای یادگیری مهارت های نرم
- مشتریانی که از اهمیت آموزش مهارت های نرم آگاهند
بخش اول:
مهارتهای نرم چیست؟
مهارتهای نرم ویژگیهای شخصی هستند که او را قادر میسازد تا با دیگران به شیوهای مؤثر و هماهنگ ارتباط برقرار کند.
الف- در فرهنگ ویکیپدیا مهارتهای نرم بدینصورت تعریف شده است:
مهارتهای نرم ترکیبی از مهارتهای مردمی، مهارتهای اجتماعی، مهارتهای ارتباطی، ویژگیهای شخصیتی، نگرشها، مشخصههای حرفهای و شغلی، هوش هیجانی و هوش اجتماعی است.
این مهارت ها در کنار سایر ویژگیها، فرد را قادر میسازد تا محیط اطراف خود را هدایت کند.
با دیگران به خوبی کارکند، عملکرد بهتری داشته باشد و در تکمیل مهارتهای سخت، باعث شود تا به اهداف خود دست پیدا کند.
ب- در فرهنگ کالینز نیز واژه مهارتهای نرم به این صورت تعریفشده است:
ویژگیهای مطلوب برای یک شکل استخدامی معین که به دانش اکتسابی بستگی ندارد.
این ویژگیها احساسات مشترک، توانایی تعامل با دیگران و نگرش مثبت انعطافپذیر را شامل میشود.
تفاوت مهارت های نرم و مهارت های سخت
برای سهولت یادگیری، تفاوت مهارت های نرم و مهارت های سخت را در اینفوگرافی زیر خلاصه نموده ایم:
مهارتهای نرم افراد در سازمان، بخش مهمی از مشارکت فردی وی در موفقیت یک سازمان را رقم میزند.
تعریف آقای رضا مومن خانی از مهارتهای نرم
اما بعد از ۲۲ سال کار، تمرین و تدریس مهارتهای نرم، تعریف من از مهارتهای نرم به این شکل در آمده است:
کلیه عادات و مهارتهای- اکتسابی- غیر فنی که به موفقیت بیشتر شما کمک میکند (رضا مومن خانی).
واقعیت این است که افراد در سازمانها عموما به خاطر مهارتهای سختشان – مهارتهای فنی- استخدام میشوند ولی به خاطر (ضعف) مهارتهای نرمشان اخراج میشوند!
همیشه در کلاسهایم روی این نکته تاکید میکنم که آشنایی و تمرین مهارتهای نرم برای من آغاز یک نقطه چرخش استراتژیک بوده و نگاه و دستاوردهای مرا به میزان زیادی تحت تاثیر قرار داد.
بازخورد دانشجویان از تاثیر مثبت آموزش مهارت های نرم در طول سالیان گذشته نیز تایید بزرگی بر این مطلب است.
(بازخور شرکت کنندگان را در قسمت انتهای صفحه وب “دوره مدیریت زمان” ملاحظه خواهید کرد.)
بنابراین به شما توصیه میکنم:
“اگر موفقیت در زندگی فردی و سازمانی برایتان اهمیت دارد، روی یادگیری و توسعه مهارتهای نرم خود و اطرافیانتان به طور جدی فکر کنید”. (رضا مومن خانی)
چرا مهارت های نرم؟
بررسی سازمانهایی که با مشتریان حضوری سر و کار دارند نشان میدهد مؤسساتی که به آموزش این مهارت ها پرداخته اند، بهطورکلی موفقتر از سایرین هستند.
در کنار آن مطالعات نشان می دهد که آموزش یا پاداش عادات یا ویژگیهای فردی چون وجدان کاری و قابلاتکا بودن در یک سازمان، میتواند به بازگشت سرمایه بسیار قابلملاحظهای بینجامد.
مطالعات موسسه تحقیقاتی استنفورد و بنیاد کارنگی- ملون روی مدیران عامل ۵۰۰ شرکت برتر مجله فورچون نشان داد که ۷۵% موفقیت بلندمدت در مشاغل از مهارتهای نرم و تنها ۲۵% آن از مهارتهای سخت (مهارت های فنی و تخصصی) به دست آمده است (۲۰۰۸ Sinha)؛
بنابراین مهارتهای نرم بهاندازه مهارتهای فنی/ شناختی اهمیت دارند (۱۹۹۸zehr, ; 2009John,).
سر و کار داشتن با مردم در هر شغلی که باشید بزرگترین دغدغه هر کسب و کار است و در مورد یک کدبانو، معمار و مهندس هر سه مصداق دارد.
به نظر میآید که این موضوع هیچ گاه مختصِ امروز و قرن بیست و یکم نبوده است.
برای مثال در دهه ۱۹۳۰ پژوهشهایی انجام شد.
این پژوهشها، نشان داد حتی در رشتههای مهندسی حدود ۱۵ درصد موفقیت مالی از اطلاعات فنی (مهارتهای سخت) بوده و ۸۵ درصد آن از مهارتهای نرم (یا داشتن شخصیت و مهارت در رهبری مردم) بوده است.
بسیاری از مهندسان در مناطق مختلف دنیا در دورههای آموزشی مهارت های نرم شرکت کردند.
آنان به تجربه دریافته بودند مهندسانی که بیشترین حقوقها را دریافت می کنند اغلب از افرادی که اطلاعات مهندسی بیشتری دارند نبودند.
همیشه این امکان وجود داشت (هنوز هم وجود دارد) که افرادی را با پرداخت مبلغی به استخدام درآورید.
بازار معمولا از این چنین متخصصینی پر بوده و هست.
ولی شخصی که علاوهبر اطلاعات فنی (مهارتهای سخت)، در بیان ایدههای خود نیز مهارت (مهارت های نرم) داشت؛ درآمد بالایی خواهد داشت.
او میتوانست دیگران را رهبری کند و اشتیاق را در آنها برانگیزد.
به همین سبب در کسب درآمد بالاتر تواناتر بوده است.
جان راکفلر یکی از ثروتمندان قرن بیستم است. وی در نشستی گفت:
“مهارت ارتباط با مردم، مانند قهوه قابلیت خرید و فروش دارد”.
و در ادامه افزوده بود: “من حاضرم بیش از هر کالای دیگری بابت این کالا پول بپردازم”.
اهمیت مهارت های نرم از دید نتایج پژوهش
در دهه ۴۰ یا ۵۰ میلادی دانشگاه شیکاگو و آموزشگاههای YMCA امریکا تحقیق کردند تا دریابند افراد واقعا خواهان یادگیری چه چیزی هستند.
این مطالعات ۲ سال طول کشید و ۲۵۰۰۰ دلار هزینه برداشت.
بخش آخر این مطالعات در مریدن کانکتی کَت انجام گرفت که آن موقع یک شهر نمونه در امریکا بود.
از هر فرد بالغ این شهر، مصاحبهای به عمل آمد.
در این پژوهش از آنان خواستند به ۱۵۶ سوال جواب بدهد.
برخی از این پرسشها موارد زیر بود:
- کار یا حرفه شما چیست؟
- تحصیلات شما چقدر است؟
- اوقات فراغت خود را چگونه می گذرانید؟
- درآمد شما چقدر است؟
- سرگرمی های شما چیست؟
- آرزو های شما چیست؟
- با چه مشکلاتی رو برو هستید؟
- دوست دارید در چه رشته هایی مطالعه و تحقیق کنید؟
- و از این قبیل سوالات . . .
مطالعات فوق این حقیقت را مشخص کرد که افراد، ابتدا به سلامتی خود و دوم به مردم علاقه دارند.
یعنی میخواهند بدانند چگونه میتوان مردم را فهمید، با آنها کنار آمد، و کاری کرد که مردم دوستشان بدارند!
اهمیت مهارت های نرم از نگاه غول های کارآفرینی
ولی شرکتهای مدرن قرن ۲۱ در مورد اهمیت مهارت های نرم در دستیابی به موفقیتهای شغلی چگونه فکر میکنند؟
سال گذشته، گوگل یافتههای مطالعات روی تیمهای خود را اعلام کرد تا نوآورترین و بهرهورترین تیمهای شرکت را شناسایی نماید.
آنها دریافتند بهترین تیمها در داخل گوگل آنهایی نبودند که پر از متخصصان و دانشمندان درجه یک باشند.
بلکه، قدرتمندترین تیمها، گروههای بینرشتهایِ از کارکنانی بودند که مهارتهای نرم قدرتمند خود را به فرآیند مشارکت افزوده بودند.
بررسیهای بیشتر نشان داد که مهارتهای نرم نظیر ارتباطات خوب، بصیرت در مورد دیگران، و رهبری دلسوزانه موفقیت در گوگل را با احتمال بیشتری پیشبینی میکتد.
ولی این تنها شرکتهای با فناوری پیشرفته نیستند که به اهمیت مهارتهای نرم پی بردهاند.
بسیاری از سازمانهای امروز معتقدند اگر اهمیت مهارت های نرم از مهارتهای سخت بیشتر نباشد، کمتر هم نیست.
به عنوان نمونه، دپارتمان یادگیری شبکه اجتماعیِ لینکداین تحقیقی انجام داد.
این تحقیق بیان میکند ۵۷% رهبران سازمانها معتقدند مهارتهای نرم مدیریت زمان، رهبری، و مشارکت ازمهارتهای سخت مهمترند.
اهمیت مهارت های نرم از نگاه غول های پژوهشی
موسسه edX نظرسنجی توییتری انجام داد.
این نظرسنجی مشخص نمود، کارکنان معتقدند که کار تیمی و مشارکت، مفیدترین مهارت های نرم در محیط کار هستند.
این نظرسنجی تعیین کرد تفکر نقادانه، ارائه در حضور جمع، و مهارتهای نوشتاری ترغیبکننده در رتبههای بعدی قرار میگیرند.
موسسه تحقیقات بینالملل استنفورد و بنیاد کارنگی مِلون با مدیران ۵۰۰ شرکت برتر مجله فورچون پژوهشی انجام داد.
این پژوهش نشان داد، ۷۵% موفقیت بلندمدت شغل به مهارت های نرم مربوط است.
این پژوهش بیان نمود تنها ۲۵% موفقیت شغلی به دانش فنی بستگی دارد.
پژوهش شورای اعطای مجوزهای فارغالتحصیلان مدیریت GMAC نشان داد اگرچه فارغالتحصیلان MBA در تواناییهای تحلیلی و مهارتهای کمی ورزیدهاند.
ولی آنان در مهارتهایی (مهم برای کارفرمایان) مثل تفکر استراتژیک، مهارتهای شفاهی و نوشتاری، رهبری و انعطافپذیری بسیار ضعیفاند.
با توجه به نتیجه پژوهشهای مختلف و البته تجربیات فردی ما، اهمیت مهارتهای نرم برای موفقیت در زندگی بسیار زیاد است.
ولی بعضی نویسندگان میگویند که عنوان “مهارتهای نرم” ممکن است اهمیت آن را به خوبی منعکس نکرده و برای آن زیاده “نرم” باشد.
از اینرو پیشنهاد میکنند که از اسامی دیگری مانند “مهارتهای قدرتبخش” برای تاکید اهمیت مهارتهای نرم استفاده گردد.
خصوصا اینکه کسب و نگهداری این مهارتها از مهارتهای سخت بسیار دشوارتر است.
با تمام این توضیحات، سوال این جاست که:
اگر اهمیت مهارت های نرم برای نوآوری و موفقیت در کسب و کار تا این اندازه زیاد است، چرا اغلب نسبت به آن بی توجه هستیم؟
بخش دوم:
معرفی سبد آموزشی مهارتهای نرم مدرسه مدیریت الست
همه موارد بالا انگیزه بسیار خوبی بود تا از سال ۱۳۸۰ به یادگیری، تمرین و سپس آموزش مهارتهای نرم مشغول شوم.
اولین کارگاه از این مجموعه، “دوره مدیریت زمان” بود.
بعدها بهواسطه ارتباط این موضوع با “مدیریت استرس” و “مهارتهای ارتباطی” این کارگاه ها طراحی و برگزار شد.
در حوزه مهارتهای ارتباطی به نظر من کار زیادی روی آموزش “مهارتهای ارائه/فن بیان” و “مهارتهای مصاحبه” انجام نشده بود.
بنابراین این کارگاه ها طراحی و به فهرست اضافه شد.
در ادامه راه، “خلاقیت و حل مسئله“، “کار تیمی و تیم سازی” طراحی شد.
بهواسطه سفارش جذاب شرکت ایرانسل در سال ۱۳۸۵، کارگاه “خدمت به مشتری (مشتری مداری)” متولد شد.
در سال ۱۳۸۷ این آموزشها را در یک سبد مهارتی گردآوری نموده و بازطراحی کردم.
و سپس از طریق شرکت خودم-مدرسه مدیریت الست– و نیز سازمان مدیریت صنعتی آن را به بازار آموزشهای مدیریت معرفی کردم.
سبد مهارتهای نرم من در ابتدا تحت عنوان “سبد مهارتهای فردی” در این دو سازمان معرفی شد.
بعدها این سبد به “سبد مهارتهای نرم” تغییر نام داد.
به این ترتیب “اولین و منسجم ترین سبد آموزش مهارت نرم ایرانی” شکل گرفت.
تجربه برگزاری هر روزه این کارگاه ها در سازمانهای مختلف ایرانی، خارجی، خصوصی، دولتی، با اندازههای مختلف و در صنایع گوناگون، در طول این سالها همواره به دورهها افزودهشده است.
بعلاوه همواره به دنبال آن بوده ایم تا سایر مهارتهای نرم موردنیاز این مرز و بوم نیز به این مهارتها اضافه و به این ترتیب این سبد هر چه کاملتر گردد.
اخیرا سه کارگاه “مهارتهای مذاکره” و “آداب معاشرت در کسبوکار” و “هوش هیجانی” افزوده و به زودی مهارتهای دیگری نیز به آنها اضافه خواهد شد.
اکنون پس از بیش از دو دهه تلاش پیوسته و بازنگری مستمر- و البته آزمون این سبد مهارتی در رقابت با موسسات آموزشی ایرانی و خارجی ادعا می کنیم:
بسته آموزشی یا سبد مهارت های نرم مدرسه مدیریت الست، منسجم ترین، غنی ترین و بومی ترین سبد مهارت های نرم در کل ایران است.
درخواست ما این است که با مشتریانی که از این خدمات استفاده نموده اند تماس بگیرید- ما این ارتباط را تسهیل خواهیم کرد- و اعتبار ادعای ما را محک بزنید.
فهرست مهارتهای نرم مدرسه مدیریت الست
فهرست مهارت های نرم پیشنهادی مدرسه مدیریت الست نتیجه بیش از ۲۰ سال کار آموزش، مشاوره و مشاهده سازمان های مختلف ایرانی و چند ملیتی فعال در ایران است.
به عقیده من تمام سازمان های ایرانی در تمام سطوح به همه یا بخش عمده این مهارت ها نیاز دارند:
-
دوره مدیریت زمان
-
دوره مدیریت استرس
-
دوره مهارت های ارتباطی
-
دوره مهارت های ارائه / فن بیان
-
دوره مهارت های مصاحبه
-
دوره خلاقیت و حل مسئله
-
دوره کار تیمی و تیم سازی
-
دوره مهارت های مذاکره
-
دوره آداب معاشرت در کسب و کار
-
دوره خدمت به مشتری / مشتری مداری
مسیر پیشنهادی برای یادگیری مهارتهای نرم
هر چند اولویت بندی خاصی برای یادگیری مهارت های نرم وجود ندارد و هر کس باید با توجه به نقاط ضعف و علایق خود این مسیر را مشخص نماید، ولی اگر بنا باشد تا شرکتی همه -یا بخش بزرگی از- سبد مهارت های نرم مدرسه مدیریت الست را برای مدیران و کارکنان خود برگزار نماید آن را به ترتیب ذکر شده در بالا پیشنهاد می کنیم.
مشتریانی که از اهمیت آموزش مهارت های نرم آگاهند
فهرست برخی از مشتریان ما را که در طول بیش از ۲۰ سال از همه یا بخشی از مهارت های موجود در سبد مهارت های نرم مدرسه مدیریت الست استفاده نموده اند را در رزومه آقای رضا مومن خانی در صفحه “درباره ما” یا لینک های زیر مشاهده خواهید نمود.
خاطرات تصویری دوره های آموزشی مزبور نیز در منوی “گالری تصاویر” از صفحه اصلی سایت یا در صفحات شبکه های اجتماعی شرکت و آقای رضا مومن خانی (در لینکداین و اینستاگرام) در آدرس های زیر صفحه در دسترس شما قرار دارد.
اگر شما نیز به یادگیری مهارتهای نرم علاقمند هستید، میتوانید از مقالات و فیلمهای آموزشی وبسایت مدرسه مدیریت الست استفاده نموده و در کارگاههای آموزشی مهارت های نرم ما شرکت کنید.
رضا مومن خانی
مدیر عامل
مدرسه مدیریت اَلَست